samedi 31 mars 2012

Inzan d twaliwin f tguri n ''Udm, Udmawn."


·         Udm, Udmawn.

·          -1. Iga nn sis ud nns .( Issutr t.)
·         -2. Izri kra γ udm n kra.(proverbe)
-3. Ar iskar udmawn./
·         -4. Ufn waman lli s tssirdt udm nnk willi tswit. . (proverbe)
-5. Ẓṛ udm nns tsut a
ɣu nns. (proverbe)
·         -6. Dars udm iqqurn./Iqqur udm nns./ Uqqur as udm. ( kra n yan ur gis tilila./kra n yan ur ar ittmrag.)




-7. Ur iskr udm i yan.
(Iciyyk f middn iγ at ssuturn.)
·         -8. Ura a (r) tkkant udm nns = ( ur ar ittḥccam. ar isiggil aylli ur illan.)
·         -9. Ur iṭṭaf udm. = (Hypocrite./ Munafiq).
·         -10. Ur a (r) iṭṭaṛ unẓaṛ f udm nns. ( ur ad dars tssfalt. iqqur as ul.)
·         -11. Iga bu sa udmawn. (ur gis mad ttflast.(Munafiq.)
·         -12. Srs nn udm nna. (ar t ttinin i wanna iskrkisn yasi d udm ur igin wins.)
·         -13. Yusi d udm yan.( wanna s tt inn ikkan g yat  tudrt, immatti s yat yan.)
·         -14. Ur dars udm nns. ( ur tt istahlla.)
·         -15. Udm ittucrakn ur ar ittarud. (Proverbe.)
·         -16. Isγr aman γ udm nns.
·         -17. Dars udm n lqzdir.




·         -18. Issrur idammn γ udm nns. = (iγ t id ur yiwi f yat.)
·         -19. F udm nnk.= (iγ nn ikcm kra n yan s ifilu umlil grak d wayyad tinit as f udm nnk.)
·         -20. Izri γ  udm nns.
·         -21. Admkal. ( tuck ad γ udm n w akal ; c est un terme utilisé en agriculture pour designer l’état de la terre labourée.)
·         -22. Ssudm.= ( embrasser.)
·         -23. Yan itthucn ur a(r)  inttl udm nns.
·         -24. Iga ana n udm. (ar t ttinin f walli ittrgamn  middn  γ udm nnsn.)
·         -25. ffaγn idamn udm nns. = (ça veut dire palire)
·         -26. Aman n udm. (Addur.)
·         -27. Ijdr idammn γ udm n nns. = (l'humilier.)
·         -28. Inna as t  γ udm nns. = ( le critiquer alors qu'il est présent.)
·         -29. Udm n uctci. ???



·         -30. Iskr udm zund  win usnus γ tmayyurt.
·         -31. Skr udm i kra. = (lui faire une faveur )
·         -32. Dars udm.( courageux ./istahlla.)
·         -33. Ur dars udm nns ( n kra n tγawsa. ur tt istahlla./ ur dars timitar n kra n tmazirt.)
·         -34. Admkal. = (tuck ad γ udm n wakal ; c’est un terme utilisée en agriculture pour designer l état de la terre laboure.)
·         -35. iskr udm n waydi.
·         -36. Ssudm ;( embrasser.) 

vendredi 30 mars 2012

Tiwaliwin d inzan f ''Aḍaṛ, Uḍaṛ."



Tiwaliwin d inzan f ''Aḍaṛ, Uḍaṛ." lli d yiwi ukabar n "Taytnugrafit n Tchlḥit"  ɣ Facebook.




-1.Yuck ad uduku d uḍaṛ
-2. Yufa uduku Aḍaṛ nns. (Pour deux choses qui se complète.)
-3. Fk Aḍaṛ i tazla.
-4. G nn Aḍaṛ nnk (Faire l’initiative.)
-5. Iga as aḍaṛ.
-6. Afus ur itaran Aḍaṛ ad iga.
-8. Yut ddunit s uḍaṛ. = (ur dars illi ssuq ...isrs s unzgum n tudrt.)
 -9. Ibbi nn Aḍaṛ nns. = (ur ad sul ittacka)





-10. ɣar iga Aḍaṛ ɣ uclliq. = (wanna bdda itmuddun)
-11. ɣzzifn d iḍaṛṛn  nns (yuck ad waxa t ur ittam yan is rad yack)
-12. Ccan t iḍaṛṛn nns. = ( ar itddu s gar amnid, dar wanna t ur irin…)
-13. Iga Aḍaṛ f Aḍaṛ. =  (ifjjij – isrs anzgum. )
-14. Yull Aḍaṛ f Aḍaṛ .  = ( ifjjij, tgg°aɣ as tudrt.)
-15. Aγrum  ittuεjann s iḍaṛṛn. = (gar Aγrum.)
-16. Talli mmu imqqur uḍaṛ ura tmtar idukan dar uεttar.
-17. Tiglay n Ẓẓlḍ  ddu n uḍaṛ aɣ llant. (Proverbe) =( acku wanna iran rzq nns ad tnt iṛẓ s  umuddu./ ad nn iffγ i tgmmi.)
-18. Iga t ɣ ddu uḍaṛ.  = (Sous la dictature.)





-19. Iga iDarn gh ighil (il court) c'est dans conte (tikrkas bbrksnin mmrksnin)
-20. Illa uḍaṛ, illa ufus. (Parler de la beauté d’une femme.)
-21. Aḍaṛ n  ufunas.  (Pour quelqu'un qui un pied démesuré !)
-22. Larzaq  ddu uḍaṛ a ɣ llan
-23. Zund iɣ ar  ittara s uḍaṛ. (Avoir une  mauvaise écriture.)
-23. Afus nns ad  ittamẓ yan urd a ḍaṛ nns.
-24.  Rar iḍaṛṛn /laqqdam i kra. = ( rar as tarzzift =rendre visite à qqn.)
-25. Fk Aḍaṛ i tagant.  = (jlu, udder : errer, se perdre.)
-26. Ig as Aḍaṛ. = (vivre dans la misère.)
-27. Kra igat tixsi ar ttyagal s uḍaṛ nns. (Chacun est responsable de ses actes.)




-28. Yumẓ  ɣ  uḍaṛ n ubrar. (???)
-29. Ṛẓ  aḍaṛ. = (ad tawit ccur./avoir la patience.)
-30. Aḍaṛ inu s  winnk = (iγ munn sin ad ur ifl yan yan.)
·         -31. Iẓẓl   iḍaṛṛn.  = ( wanna ur iskarn amya.amεgaz./paresseux.)
·          
·         -32. All aḍaṛ nnk ! (depêche-toi )
-33. Ismun aḍaṛ nns. ( ur ad sul ittkka mani, ur ad sul ittkka dar gar...)
-34. Ibbi nn aḍaṛ nns. ( ur ad sul ittkka dar kra.)
-35. Yumẓ  aḍaṛ nns. = ( ur ad sul ittkka dar yan.)
-36. Usin t iḍaṛṛn nns. (idus sul / iẓḍar i ixf nns.)
-37. Ibbi-inn aḍaṛ ; (jamais revenue)





-38. Ad nn nssird aḍaṛ nnk ɣ  inkan. =  ( ar t nttini i wanna nn imaṭln ur nn ikka tigmmi.)
-39. Tbidd dunit f yan uḍaṛ. (ar ttinin tizi nna tggut twuri.)
-40. Ur (dars/tli) afus ula aḍaṛ. (Parlent d’une fille qui n’est pas belle.)
-41. Ira as uḍaṛ amuddu. (il veut voyager.)
-42. Agayyu ɣ itran iḍaṛṛn ɣ  tallaɣt. (Proverbe, se dit à quelqu’un orgueilleux.)
-43. Ikṣuḍ ad darnγ ifl aḍaṛ. = (wanna ur iran ad ins dar kra. /ur ira ad dars yack.)
-44. Irmi yas uḍaṛ. (il est vieux, fatigue…)





-53. Bu uḍaṛ. = (qui a un gros pied ou pied enflé) d'ailleurs le nom "Œdipe" signifie en Grec (celui au Talon enflé) à cause de toute une histoire qui raconte comment on s'est débarrassé de lui alors qu'il était encore nouveau né dans une forêt où on l'avait attaché à un pieux (tagust) par le talon qui avait été à cause de cet attachement)

Imi


Tanmmirt imddukkal f twisi n Tussna nnγ f ad d nsmun taysi n ilsawn nnγ , taγarast ad rad sis tmun s tizzla, imma iγ tt isala yan ufus iggut mad t ixaṣṣan, ass ad rad nawi iwaliwn ddrnin d twaliwin ( Proverbes et expressions idiomatiques .) lli ttiynnan f tguri n ( Imi) .



-1. Imi nnk as mqqar t tqqnt ur d imi n tgmmi nnk /Imi  n yan as mqqar  t  iqqn  ur  d  imi  n  tgmmi  nns.
-2. Yan ur iqqnn imi nns ,iqqn t id imi nns. "(proverbe.)
-3. Isker as tt imi nes .
-4. Imi n tgemmi. =  (devant la maison...)
-5. Bbi izikr  γ imi n ufunas. (Expression pour arrêter quelqu'un qui parle trop.)
-6.Icca issgnan n imi nns. (il a mangé les aiguilles  de sa bouche,  se dit pour quelqu'un  qui ne peut pas cacher  le secret.
        /ar t ttinin f  wanna ur iẓḍan ad ibu awal  iƔ  as issfld.)
-7. Imi nnk ad k ijddrn a afrran. / innas: ufarnu nniƔ  mani d si tkka takkat ziƔ d imi inu
-8. Wanna ur iqqnn imi nns, iqqnt id imi nns. / Qqn imi nk ad k id ur iqqn.
-9. ar ittaru s imi nns = walli yakkan lqul i middn. (Qui donne la parole au autres.)
-10. Ur d imi ad ak tra = walli bahra isawaln ur ar iskar.
-11. Icc  as imi = walli iran ad yini kra n wawal iffƔ as  d wayyad.
-12. Ibbi as imi. (se dit pour quelqu'un de qui boit , mange  d'une façon maladroite.)
-13. Ur tga imi =  ( ur terxa ; ce n'est pas facile.)


-14. Ar d mmaɣn middn  s  tgwlla tṛẓmt imi.
-15. Izzumma as imi =  (walli ɣ d ttffuɣn gar iwaliwn.)
-16. IJJa imi nns. = ( walli ittinin gar awal, tamjiyyrt.)


-17. Iṛẓm  ka  imi.  = ( ar t  ttinin i wanna ur iḥṛcn.  /Dit pour quelqu'un naïf./une personne inintelligent.  )
-18.  Ur ar d ittawi imi nns talwut . = (i bu taqqut.)
-19. Icbe imi Ɣ  kra.  (Regarder la bouche bée.../celui qui est distrait....)
-20.  Iɣ  rad  t tbdrt  tssird t imi nnk s udi d tammnt. (F kra n yan ilan atig.)
-21. Iqqn as imi.  =   (si une personne a donné une corruption à un autre. )
-22. Ur a (r) ittini imi mad illan ɣ  ul. (Proverbe.)
-23. Iga y-as imi n uqccab nns =  (walli ikccmn illi t ur yuman.)



-24. Ar ictta ififl s imi n wiyyad  (???)
-25.  Icrmi. = ( imi mqqurn, gar imi.)
-26.  Igh ira ad iskr kra n gar tawwuri macc ad nn iswala kra n yan, ad d ur infalal ntta sur scene
-27. Iga  nn gis ɣar imi. =  ( wanna ur iran ad yaws  ɣ  kra n tɣawsa.)
-28. Iga akk°  imi nns icelliqn. =  (walli ur issnn ad isawl : qui ne parle pas correctement...)
-29. iIu t inn imi nns  ɣ  ug°i.
-30.  Iga as imi nns agwri.
-31. Kk d imi n uqqrab. =   (iγ rad ak ixllS kra n yan, niγ as tefart idrimn tinit
-32.  Ad stt iqqn Rbbi f yan as igan yan imi.
-33.    Iṛẓm gis imi. (C’est pour indiquer qu'il est surpris ou bien étonné)
-34.  Imi ad gis illan. = (kra n yan lliγ ggutnt tkssaḍ.)
-34.  Ur ar itssn mad d ittffaγn d imi nns. = (Ur ar iswingim iγ rad iṭṭay awal)
-35.  Iga kullu imi nns taknarit. = ( Ar ka isawal, bla lfayt, ar ittbbj awal.)
-36.  mun d imi nnk =  (issan mad ttinit.)
-37.   Ifrs imi nns ( irra wawal nns./ issn i tjmmaεt/ issn ad irar awal.)
-38.  Imi n uccn. = (une mesure plus petite que l'ampan (tardast) gr ikmz d mllγ.)
-39.  Tlla s imi. ( ar ttinin i kra n yan ur iẓḍarn i umya.)
-40.  Ifrs imi nns. = (il a le sens de la répartie.)
-41.  Iga akk° imi nns isuqqas. = ( ar yakka iwaliwen ssyagasnin.)
-42.  Ifka as ixss igaddan d imi nns.
-43. Immaggar d tggunt igaddan d imi nns.



-44. Illa dars imi. = ( issn ad isawl, issn ad iṭṭay ixf nns s imi, issn ad irar awal…)
-45. Tamimt n imi. = ( awal lli rad icc ixf I kra./Ibaan…)
-46. Icca t imi nns.  = (wad ka isawaln g middn.)
-47. Iga as tt inn s imi. = (kra n yan nna iccukkan awal n kra aylliγ  tt d yiwi g ixf nns.)
-48. Iuf imi  nns. = ( Issn mad ittini, ur ar isawal g middn…)
-49. Ar  ka iẓẓaḍ  imi nns.  ( ar ka isawal, ur ar nn gis ittbbi wawal.)
-50. Rad ak nn ssufγ   γ  imi.  = (Ar t ttinin  i wazzan iγ  a(r) ittini tamjiyyrt. /Dit à quelqu’un qui dit l’obscénité…)
-51. Ijla as imi n uqccab.  = ( ar t ttinin i kra n yan itlfn, ur sul issn ma rad iskar.)